DAWNI MISTRZOWIE W NOWYM ŚWIETLE

Wymiana oświetlenia w Muzeum Städel jest wynikiem ponad roku starannie starannie prowadzonych prac konserwacyjnych poprzedzonych dokładnym planem koncepcyjnym. Muzeum odświeżyło ponad 400 dzieł sztuki z okresu od XIV do XVIII wieku, przenosząc je na nowy poziom wyrazistości poprzez kompleksową modernizację oświetlenia i odświeżenie kolorystyki. W ramach koncepcji oświetlenia Zumtobel zainstalował ponad 1000 opraw oświetleniowych, które subtelnie wzmacniają ekspresję dzieł i wyrównują różnice między pomieszczeniami ze światłem dziennym i tymi bez niego, przy jednoczesnym znacznym zmniejszeniu zużycia energii.

Współpraca między pracownikami muzeum, Zumtobel i ekspertami w dziedzinie projektowania wystaw z Bach Dolder była pierwszym projektem modernizacji w Muzeum Städel na taką skalę od dziesięciu lat. Celem było poprawienie odbioru dzieł sztuki i samej przestrzeni, wizualne ulepszenie galerii bocznych oraz wsparcie celów zrównoważonego rozwoju Muzeum Städel poprzez przejście na technologię LED. „Jak dotąd naszym największym wyzwaniem przy projektowaniu układu kolekcji był bardzo różny efekt w pomieszczeniach ze światłem dziennym i pomieszczeń bez naturalnego światła” – wyjaśnia Katja Hilbig, główna kuratorka w Muzeum Städel. „Chcieliśmy uzyskać harmonijne połączenie światła dziennego i sztucznego, jednocześnie precyzyjnie równoważąc wymogi konserwatorskie z odpowiednią atmosferą”.

Aby to osiągnąć, Zumtobel zmienił koncepcję oświetlenia, zastępując wcześniejsze reflektory oświetleniem sufitowym, które naśladuje naturalne światło dzienne, zapewniając ogólne oświetlenie pomieszczeń o harmonijnym efekcie, który obejmuje eksponaty.

Sztuczne oświetlenie, które dostosowuje się do światła naturalnego

Koncepcja ta została wdrożona w oświetlonych od góry pomieszczeniach przy użyciu ponad 1100 metrów oświetlenia liniowego TECTON. Podświetlają one efektowne szklane świetliki, zapewniając jednolity poziom oświetlenia – w zależności od naturalnych warunków świetlnych na zewnątrz: „Chcemy, aby nasi goście byli w stanie stwierdzić, czy jest ponury dzień – czy też mamy jasne, błękitne niebo” – wyjaśnia Thomas Pietrzak, kierownik działu technicznego w Muzeum Städel. „Aby jednak upewnić się, że pokoje nigdy nie są całkowicie ciemne, dzięki czujnikom poziom oświetlenia jest dostosowywany do warunków na zewnątrz. Instalacja oświetleniowa jest sterowana przez system zarządzania oświetleniem LUXMATE. Oprawy oświetleniowe TECTON 5000 K imitują białą barwę naturalnego światła dziennego. „Wcześniej trendem było stosowanie chłodnego oświetlenia w salach wystawowych, ale zauważyliśmy, że nasi goście odbierali je za zbyt ub nawet przesadnie zimne” – wyjaśnia Katja Hilbig.

Grupa Zumtobel zainstalowała również wszechstronne oprawy oświetleniowe LED OMEGA PRO2 marki Thorn w bocznych galeriach pozbawionych naturalnego światła dziennego. Eksperci oświetleniowi stworzyli stałe oświetlenie sufitowe przy użyciu 800 pojedynczych opraw, które zapewniają imponujący efekt dzięki technologii Tunable White, wysokiej jakości współczynnikowi oddawania barw (CRI 90) i niewielkiej wysokości montażu. Dodatkowo, zainstalowano reflektory LED i projektory z serii Zumtobel SUPERSYSTEM II.

W wysokich salach muzeum oświetlenie punktowe ARCOS III zoomfocus podkreśla subtelne akcenty. Tam, gdzie wcześniej wymagane były dodatkowe klosze soczewkowe, teraz można osiągnąć różnorodne efekty świetlne bezpośrednio. Aby pokazać autentyczne piękno dzieł Dawnych Mistrzów odwiedzającym muzeum, zespół Zumtobel przetestował dokładnie, które ustawienia stworzyły pożądany efekt dla każdego dzieła sztuki.

Równie ważne było znalezienie odpowiedniej barwy światła i dostosowanie jej indywidualnie za pomocą interfejsu Bluetooth w zakresie od 2700 K (ciepła biel) do 6500 K (biel światła dziennego). Zapobiega to na przykład nagłemu pojawieniu się różowego odcienia złotego liścia: "Zakres kolorów, które używamy w muzeum, jest naprawdę dość ograniczony" – mówi Katja Hilbig. "Jednak ważne jest, aby nasi goście nie zauważali różnic w ustawieniach".

Doskonała prezentacja, zrównoważona aranżacja

Koncepcja zmodernizowanego oświetlenia spełnia nie tylko wymagania estetyczne, ale także cele zrównoważonego rozwoju Muzeum Städel: „Dzięki przejściu na diody LED i wdrożeniu nowej koncepcji oświetlenia spodziewamy się, że zużycie energii przez nasze oświetlenie zmniejszy się o około jedną trzecią” – tak o przyszłości mówi Tomasz Pietrzak. Dodatkowo, Muzeum będzie mogło obniżyć koszty dzięki zmniejszonym wymaganiom konserwacyjnym: "Wcześniej mieliśmy od 20 do 25 reflektorów w każdej galerii bocznej - i ogromne obciążenie związane z konserwacją". Obecnie wybrane oświetlenie punktowe uzupełnia oświetlenie sufitowe obejmujące większe powierzchnie.

Zbiór "Dawni Mistrzowie" stał się pionierskim rozwiązaniem dla innych projektów modernizacyjnych w muzeach, wspieranym przez wiedzę specjalistyczną firmy Zumtobel. „Światła nie da się produkować na masową skalę" - podsumowuje Katja Hilbig. „Dlatego czujemy, że dzięki współpracy z Zumtobel jesteśmy w dobrych rękach".