DAWNI MISTRZOWIE W NOWYM ŚWIETLE
Dopasowana koncepcja oświetlenia dla Muzeum sztuki Städel we Frankfurcie nad Menem

Zmienione oświetlenie w Muzeum Städel, to wynik ponad roku starannie przeprowadzonych prac renowacyjnych i konceptualnego planowania. Odświeżając ponad 400 dzieł sztuki z okresu od XIV do XVIII wieku, Muzeum Städel przeniosło te dzieła na nowy poziom wyrazistości poprzez całkowitą rekonstrukcję oświetlenia i odświeżenie kolorystyki. W koncepcji oświetlenia Zumtobel ponad 1000 opraw oświetleniowych subtelnie wzmacnia ekspresyjną moc dzieł i wyrównuje różnice między pomieszczeniami ze światłem dziennym i bez niego, jednocześnie znacznie zmniejszając zużycie energii.
Współpraca między pracownikami muzeum, firmą Zumtobel i ekspertami w dziedzinie projektowania wystaw z Bach Dolder była pierwszym projektem modernizacji w Muzeum Städel na taką skalę od dziesięciu lat. Celem było poprawienie wpływu dzieł sztuki i przestrzeni, wizualne ulepszenie galerii bocznych oraz wsparcie celów zrównoważonego rozwoju Muzeum Städel poprzez przejście na technologię LED. „Jak dotąd naszym największym kompromisem przy projektowaniu układu kolekcji był bardzo różny efekt pomieszczeń ze światłem dziennym i pomieszczeń bez naturalnego światła” – wyjaśnia Katja Hilbig, główna kuratorka w Muzeum Städel. „Chcieliśmy uzyskać dobre połączenie światła dziennego i sztucznego, jednocześnie precyzyjnie równoważąc wymogi konserwatorskie z odpowiednią atmosferą”.
Aby to osiągnąć, firma Zumtobel zmieniła koncepcję oświetlenia: tam, gdzie wcześniej poszczególne prace były akcentowane przez liczne reflektory, teraz są sztucznie oświetlone sufity, które naśladują światło dzienne, zapewniając ogólne oświetlenie pomieszczenia ze szczególnie harmonijnym efektem, który obejmuje eksponaty.
Sztuczne oświetlenie, które dostosowuje się do światła naturalnego
Koncepcja ta została wdrożona w oświetlonych od góry pomieszczeniach przy użyciu ponad 1100 metrów ciągłych opraw oświetleniowych TECTON. Podświetlają one efektowne szklane świetliki, zapewniając jednolity poziom oświetlenia – w zależności od naturalnych warunków świetlnych na zewnątrz: „Chcemy, aby nasi goście byli w stanie stwierdzić, czy jest ponury dzień – czy też mamy jasne, błękitne niebo” – wyjaśnia Thomas Pietrzak, kierownik działu technicznego w Muzeum Städel. „Aby jednak upewnić się, że pokoje nigdy nie są całkowicie ciemne, skaner nieba odpowiednio dostosowuje oświetlenie pomieszczenia” Instalacja oświetleniowa jest sterowana przez system zarządzania oświetleniem LUXMATE. Oprawy oświetleniowe TECTON 5000 K imitują białą barwę naturalnego światła dziennego. „Wcześniej trendem było stosowanie chłodnego oświetlenia w salach wystawowych, ale zauważyliśmy, że nasi goście odbierali je za zbyt ub nawet przesadnie zimne” – wyjaśnia Katja Hilbig.
Grupa Zumtobel zainstalowała swoje wszechstronne oprawy oświetleniowe LED OMEGA PRO2 marki Thorn w bocznych galeriach pozbawionych naturalnego światła dziennego. Eksperci oświetleniowi stworzyli stale oświetlone sufity przy użyciu 800 pojedynczych opraw, które mają imponujący efekt dzięki technologii Tunable White, szczególnie dobremu współczynnikowi oddawania barw CRI 90 i niewielkiej wysokości montażu. SUPERSYSTEM II Zainstalowano również reflektory LED i projektory z serii Zumtobel.
W wysokich salach muzeum oświetlenie punktowe ARCOS III zoomfocus podkreśla subtelne akcenty. Tam, gdzie w przeszłości potrzebne były dodatkowe klosze soczewkowe, teraz można bezpośrednio uzyskać różnorodne efekty świetlne. Aby pokazać odwiedzającym muzeum autentyczne piękno Dawnych Mistrzów, zespół Zumtobel przetestował dokładnie, które z ustawień stworzyły pożądany efekt dla każdego dzieła sztuki. „Użyliśmy również osprzętu optycznego, jak owalne klosze soczewkowe, ponieważ dały nam one jeszcze więcej możliwości” – mówi Jens Lohse z biura sprzedaży Zumtobel we Frankfurcie nad Menem.
Ważne było również znalezienie odpowiedniej barwy światła i ustawienie jej indywidualnie za pomocą interfejsu Bluetooth w zakresie od 2700 K (ciepła biel) do 6500 K (biel światła dziennego). Zapobiega to na przykład nagłemu pojawieniu się różowego odcienia złotego liścia: „Zakres niuansów kolorystycznych, których używamy w muzeum, jest w rzeczywistości dość niewielki” – mówi Katja Hilbig. „Ważną cechą jest to, że nasi goście nie mogą w ogóle dostrzec różnych ustawień”.rkiGrupa
„Przechodząc na diody LED i wdrażając nową koncepcję oświetlenia, spodziewamy się zmniejszyć zużycie energii wykorzystywanej na oświetlenie o około jedną trzecią”
Doskonała prezentacja, zrównoważona aranżacja
Koncepcja zmodernizowanego oświetlenia spełnia nie tylko wymagania estetyczne, ale także cele zrównoważonego rozwoju Muzeum Städel: „Dzięki przejściu na diody LED i wdrożeniu nowej koncepcji oświetlenia spodziewamy się, że zużycie energii przez nasze oświetlenie zmniejszy się o około jedną trzecią” – tak o przyszłości mówi Tomasz Pietrzak. Muzeum będzie również mogło obniżyć koszty dzięki mniejszym wymaganiom konserwacyjnym: „Wcześniej mieliśmy od 20 do 25 reflektorów w każdej galerii bocznej – i ogromne obciążenie związane z konserwacją”. Obecnie wybrane oświetlenie punktowe uzupełniają oświetlenie sufitowe obejmujące dużą powierzchnię.
Zbiór pt. "Dawni Mistrzowie" jest obecnie pionierskim rozwiązaniem dla innych muzealnych projektów modernizacyjnych – przy wsparciu i wiedzy specjalistycznej firmy Zumtobel. „Światła nie da się produkować na masową skalę” – podsumowuje Katja Hilbig. „Właśnie dlatego czujemy, że dzięki współpracy z firmą Zumtobel jesteśmy w dobrych rękach”.